Universiteit Leiden maakt frauduleuze wetenschappelijke artikelen openbaar

20 mei 2022

LEIDEN – Het College van Bestuur van de Universiteit Leiden heeft deze week zeven wetenschappelijke artikelen openbaar gemaakt waarin sprake is van ‘aangetoonde malversaties’, wat in het latijn ‘zich slecht gedragen’ betekent.

Tegenwoordig wordt met het woord ‘duistere praktijken’ bedoeld. Bij de zeven artikelen in wetenschappelijke tijdschriften die malversaties bevatten, is een voormalig medewerker van het Instituut Psychologie betrokken: de Italiaanse Lorenza Calzato, die daar werkte als universitair docente. In de artikelen was sprake van een aantal verschillende soorten ernstige schendingen: het onderzoek middels bloedafname van proefpersonen werd bijvoorbeeld gedaan zonder de toestemming van de Medisch Ethische Toetsingscommissie dat hiervoor noodzakelijk is. Ook was er sprake van datamanipulatie én van onzorgvuldig handelen wat betreft de vermelding van mede-auteurs, ze zou auteursnamen hebben weggehaald. En het indienen van subsidieaanvragen werd gedaan met onjuiste, onvolledige en gemanipuleerde onderzoeksgegevens.

In 2019 waren voor het eerst deze ernstige schendingen van de wetenschappelijke integriteit geconstateerd. Eind 2021 verzocht het college van bestuur daarop aan de uitgevers van de publicaties om intrekking van de artikelen. Toen werden de artikelen direct rood gemarkeerd door de Commissie Wetenschappelijke Integriteit en werden alle andere artikelen van deze voormalig medewerker ook nader onderzocht op wetenschappelijke juistheid. Aanvankelijk was het moeilijk alle artikelen te onderzoeken, aangezien een aantal oudere datasets niet meer te vinden was. Uiteindelijk werden 53 artikelen die op haar naam stonden beoordeeld uit een totaal van haar 174 wetenschappelijke publicaties. In zeker 15 van de onderzochte artikelen is gefraudeerd. Zo zou de docente wijzigingen in de onderzoeksopzet hebben doorgevoerd, controlegroepen achteraf hebben toegevoegd en zou ze zelfs data hebben weggelaten.

Inmiddels is de juistheid van de constateringen door de Commissie Wetenschappelijke Integriteit bevestigd, en daarom maakte het college deze week de zeven artikelen met volledige bronvermelding publiek bekend, in naam van de schone wetenschap. Een andere reden voor de bekendmaking is het belang van duidelijkheid voor de wetenschappers die als klokkenluiders de schendingen van de wetenschappelijke integriteit aan het licht hebben gebracht. De klachten over de schendingen waren namelijk afkomstig van de wetenschappelijk directeur van het Instituut Psychologie en drie jonge wetenschappers, naaste medewerkers van de betrokken onderzoeker. Nu bekend is om wélke artikelen het gaat, wordt bovendien binnen de academische gemeenschap duidelijkheid geschept, waardoor de integriteit van andere wetenschappelijke artikelen niet langer ter discussie staat.